Dragonadself

Το ατέρμονο παιχνίδι του εαυτού με το μηχανισμό

Gkoutziouli K., Christofi M., Varela M. (eds). Heath Bunting. How to build a new legal identity. A close look at Heath Bunting’s work and the workshop in Athens.

“Το υποκείμενο παράγεται από τη σχέση και την αμείλικτη διαμάχη μεταξύ έμβιων όντων και μηχανισμών.”

Giorgio Agamben, What is an apparatus

O Agamben ονομάζει “μηχανισμό” (apparatus) οτιδήποτε έχει την ικανότητα να συλλάβει, να προσανατολίσει, να καθορίσει, να διακόψει, να εμποδίσει, να διαμορφώσει, να ελέγξει, ή να διασφαλίσει ή τις συμπεριφορές, τις κινήσεις, τις χειρονομίες, τις γνώμες και τις λογικές των έμβιων όντων. Δεν αναφέρεται με τον ορισμό του, όπως ο Foucault, μόνο στην πειθαρχία, την εξομολόγηση ή το πανόπτικον αλλά προχωρά σε κάθε είδους μηχανισμό που μπορεί να συνδέεται με την εξουσία. Η πλοήγηση, οι υπολογιστές, τα κινητά τηλέφωνα αλλά και η ίδια η γλώσσα αποτελούν κατά τον Agamben μηχανισμούς. Η διαμάχη μας με αυτoύς γεννά διαδικασίες υποκειμενικοποίησης, από τις οποίες προκύπτουν για παράδειγμα, ο χρήστης του κινητού, ο web surfer, ο κειμενογράφος, ο ακτιβιστής κ.ο.κ. Οι μηχανισμοί αυτοί, σημειώνει, γίνονται όλο και περισσότεροι στις μέρες μας και η υποκειμενικότητα της κάθε ταυτότητας διαχέεται μαζί τους.

Η σκέψη του Agamben συμπληρώνεται και επιβεβαιώνεται αν αναλογιστεί κανείς ως μηχανισμούς τα διάφορα ψηφιακά δίκτυα που χαρακτηρίζουν την εποχή μας, αν λάβει υπόψη το εύρος της ισχύος τους αλλά και το τίμημα των δυνατοτήτων τους

Η άλλη πλευρά του πολλά υποσχόμενου δικτυωμένου εαυτού που ορίζει την υποκειμενικότητα σήμερα, δεν είναι άλλη από το σώμα δεδομένων (data body), που είναι αντικείμενο παρακολούθησης και ελέγχου. Μέσα από συνεχώς εξελισσόμενους μηχανισμούς συγκέντρωσης πληροφοριών, γεννήθηκε το σώμα δεδομένων, η άυλη πλευρά του εαυτού που αν και συχνά δεν γίνεται αντιληπτή, διευκολύνει την ταυτοποίηση του

. Ήδη από το 1988, ο Rodger Clarke είχε επινοήσει τον όρο dataveillance για να περιγράψει ακριβώς τη συστηματική παρακολούθηση των κινήσεων και της επικοινωνίας ατόμων με τη χρήση της πληροφορικής τεχνολογίας. Πρόκειται για “το φασίστα αμφιθαλή αδερφό του εικονικού εαυτού, που ήρθε για να εξυπηρετήσει τα ενδιαφέροντα εταιριών και κρατών” όπως έγραφαν οι Critical Art Ensemble το 1995 ή για μία νέα μορφή βαρβαρότητας, όπως χαρακτηριστικά σχολίαζε ο Manuel Castells το 1996 που βασίζεται σε μια θεμελιώδη αντιπαλότητα, ανάμεσα στο δίκτυο και τον εαυτό.

το σώμα δεδομένων αποτελεί και το ύστατο παράγωγο της βιοεξουσίας; 

Ξεκινώντας από την αρχή ότι η ταυτότητα σήμερα ορίζεται από το ανθρώπινο ον (human being), κάτι που παραπέμπει στο έμβιο ον του Foucault και του Agamben [5], το φυσικό πρόσωπο (natural person), που είναι το σώμα δεδομένων και το τεχνητό ον (artificial person), που παραπέμπει σε οποιοδήποτε νομικό πρόσωπο και εταιρία, ο Bunting εστιάζει στις ικανότητες και τις διαθεσιμότητες των εκάστοτε ατόμvn

Η βιοπολιτική έχει στη βάση της τη δυνατότητα του πλήθους

Η ταυτοποίηση όμως δεν εξυπακούεται πως είναι και αναγώγιμη στην ταυτότητα. [7] H ταυτότητα βάσει της δυνητικής διάστασης της ανθρώπινης ύπαρξης στην ολότητα της δε μπορεί πραγματικά να καταγραφεί. Η αναπαράσταση του σώματος δεδομένων μπορεί να παρουσιάζει μία η πολλαπλές εκφάνσεις αλλά ποτέ το σύνολο της

aπέναντι στην βιο-εξουσία, ο Hardt και ο Νegri αναγνωρίζουν την βιο-δυναμη, την εξουσία της δημιουργίας, της δημιουργίας που θα αντισταθεί στην επιβολή της πρώτης να ρυθμίσει τη ζωή.

Ή αλλιώς για τον Agamben απέναντι στην εξουσία των μηχανισμών υπάρχει η δυνατότητα βεβήλωσης τους και της δημιουργίας αντι-μηχανισμών που μπορούν να ανακτήσουν οτιδήποτε οι μηχανισμοί οικειοποιήθηκαν. +the net and the self- castells