User:Loes van Dorp/Joke Hermsen
Joke Hermsen
Stil de Tijd
videos about the book
First chapter in English
notes of the book
(Blz 10)
De kunstenaar wordt vroeg of laat in zijn leven het woud ingestuurd en krijgt van niemand anders dan zichzelf de opdracht met zijn bijltje een weg te banen naar de plek waar hij zichzelf zal tegenkomen.
(Blz 18)
Achterhuis: " tijd wordt van buitenaf gereguleerd en de persoonlijke leefsfeer heeft zich volledig naar deze van buiten opgelegde tijd gevoegd.
Staccato-cultuur: We willen steeds meer, steeds iets anders en dat steeds sneller. De economie regeert tijd en daarbij dus ook de persoonlijke tijdservaring.
(blz 19)
Het klimaat vraagt om minder, de economie om meer. De mens vraagt om vertraging, de samenleving om versnelling.
Rust en nietsdoen zijn volgens de klasieke filosofishce gedachte de grondslagen van een beschaving. School stamt af van het griekse "Scholè" dat rust en vrije tijd betekend. Pas als we niets doen, vormt zich de ruimte van het denken en van de creativiteit. Verschijnselen die zich door geen vooropgesteld doel of economisch nut laten sturen of opjagen.
Leegte, rust en nietsdoen zijn geen inspiratiebronnen meer, maar angstaanjagende voorboden van een tot mislukking gedoemt bestaan in de marges van de maatschappij.
Boeken
- "Bergson en de onmiddelijke ervaring" 1990, Jan Bor
- "Op de grens van het denken" 2005, Jan Bor (o.a. over Bergson)
- "Tussen tijd en eeuwigheid" 1989, Ilya Prigogine ( grondlegger Chaos theorie)
Newton zijn visie op tijd en ruimte als twee onafhankelijke, absolute grootheden. Tijd werd gezien als een kosmische metronoom.
Bergson: ' Tijd als duur heeft geen ruimtelijke dimensie, geen van elkaar gescheiden gelijksoortige punten en valt daarom ook niet te meten'
(blz 52)
Boek
- ' Time and Free Will (Essai sur les données immédiates de la conscience)' 1889, Henri Bergson
" Er bestaat geen gemoedstoestand, hoe eenvoudig ook, die niet telkens verandert, omdat er geen bewustzijn zonder geheugen is, geen voortzetting van een toestand zonder de toevoeging van de herinnering van voorbije momenten aan het tegenwoordige gevoel."
Juist omdat elk ogenblik in het heden de hele stroom van het verlden in zich draagt, is elk ogenblik nieuw en onhaalbaar en nooit hetzelfde als het vorige. Een bepaalde toestand komt dus nooit op precies dezelfde wijze terug. De tijd als duur is met andere woorden onomkeerbaar.
Heraclitus: ' Alles stroomt' ( Phanta Rhei) En dus stap je nooit tweemaal in dezelfde rivier.
Boek
- ' Creative Evolution (L'Evolution créatrice)',1907, Bergson
Wat inspireert iets om te leven, tot groei, tot ontwikkeling te komen? Wat is de"Poussée Interne" van alles wat leeft en zich ontwikkeld?= Het " Elan Vital" Levens Elan.
- De Pijl van de Tijd.
Boek
- "De ontrafeling van de Kosmos' 2005, Brian Green ( Fysicus)
Einstein: Ruimte en tijd hangen nauw met elkaar samen, zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Boek
- "Flatland" 1884 , E. Abbott.
Rene Magritte, time transfixed.
- "Bliksemwisselingen " 2008, Robbert Dijkgraaf: Hoe kun je uitleggen dat de tijd en daarmee de geschiedenis een begin heeft?
(Kleinste deeltjes) +tijd en ruimte. Ruimte en tijd verliezen hun betekenis en worden een illusie.
Aristoteles: De tijd kan geen begin hebben, omdat een eerste 'nu' ook een 'voor' en een 'na' verondersteld.
Augustinus: "Het nu bestaat niet"
"Een korte geschiednis van de tijd" 2005, Stephen Hawking: Een richting tijd. We worden oud en niet jong, tijd is niet omkeerbaar.
(blz 61)
Ilya Prigogine. Twee soorten ervaringen van tijd zijn belangrijk. 1). de ervaring van herhaling De zon die opkomt, de getijden, het repetitieve. Daarop zijn de mechanische en nationale wetten gebaseerd. Er is ook creativiteit en de drang tot vernieuwing bij de mens.
Einstein: "Tijd is een Illusie"
Bergson: "Tijd is Realiteit" De wereld is niet statisch.
- Verhoudingen tussen tijd en creativiteit.
La Moi Profund ( een zelf) Tijd als duur: Dromen, kunst, sport, erotiek of meditatie verliezen het gevoel voor lineair verstreken tijd.
Boek
- "De stroom van de tijd en het bewustzijn", Virginia Woolf. (zoektocht naar de verloren tijd)
- "Mrs. Dalloway" 1925, Virginia Woolf.
- "Op zoek naar de verloren tijd" 1913-1927 , Marcel Proust
- " The sound & the Fury" 1927, William Faukner. Klokken doden de tijd, pas als de klok stopt, komt de ware tijd weer tot leven.
- " Eindeloos bewustzijn" Pim van Lommel
(blz78) Aangroeiend verleden
- "De tijd hervonden", Proust
" Een uur is niet een uur, maar een vat gevuld met geuren, geluiden, voornemens, klimaten. Wat wij de werkelijkheid noemen is een bepaald verband tussen zulke sensaties en herinneringen die ons gelijktijdig omringen. Een verband dat weg valt bij een simpele cinematografische kijk, die daarom eens te meer aan de waarheid voorbij gaat doordat hij pretendeer zich te beperken. ( de tijd hervonden blz. 32)
Alleen in de literatuur kan de ver.... tijd hervonden worden, een tijd die niet slechts een ogenblik uit het verleden memoriseert, maar ' essentieler' is dan de begrippen 'toekomst' of ' verleden'.
Bergson: "het verleden is geen hoofdstuk dat wij als afgesloten kunnen beschouwen om vervolgens over te gaan tot de orde van de dag. Het verleden is iets wat zich voortdurend vernieuwd en voortzet in het heden. Geen ogenblik is hetzelfde omdat de tijd als duur onophoudelijk aangroeit en verandert. Onze rug naar het verleden toekeren, onze schouders er over ophalen "geweets is geweest' 'gedane zaken nemen geen keer'. De werkelijke tijd stroomt van verleden naar heden en duwt ons als het ware van achteren naar voren, zodat we niet verstrammen of verstillen, maar wezens in wording blijven. ( onze menselijkheid)
- "de golven" Virginia Woolfs &James Joyce.
Herinneringen, indrukken en gedachten zijn niet meer duidelijk van elkaar te onderscheiden, maar vloeien in elkaar over, stuwen elkaar omhoog, klonteren aan elkaar vast en vormen gezamelijk " de stroom van het bewustzijn' .
(blz 96)
Componist Simeon ten Holt schreef over de verhouding tussen tijd en muziek. "Het woud en het citadel", 2009 muziekstuk: "canto Ostinato"
" Een mensenleven is geen optelsom van momenten, het is meer dan de som der delen."
(Blz 112)
- Woede en tijd" 2008, Peter Sloterdijk ( over eigenwaarde en kritisch over het hedendaagse consumpiteme en kapitalisme.
- "Kalme Chaos" 2008, Sandro Veronesi. ( graicultuur, slaaf van het geld.)
- "Malina" 1971, Bachmann. ( Vrouweleijke ik haalt m.b.v. haar mannelijke alterego herinneringen op. Psygische imaginaire autobiografie. Een roman over tijd en geschiedenis en over de (on)mogelijkheid van herinneren. Gaat verder dan het verstandelijk ophalen van feiten.
- " Het dertigste jaar" 1961, Bachmann ( Waternimf als eerbetoon aan alles wat de mens gemaakt en verzonnen heeft. Aanklachttegen de mensheid. Zonder symbolische orde kan ze niet verschijnen en alleen als waternimf bestaan. Maar in de symbolische orde verliest zij haar onzegbaarheid en daarmee zichzelf.)
(Blz 147)
" Steeds opnieuw wordt de wens in ons wakker om de grenzen die ons gesteld zijn te overschrijden" " In de strijd tussen het mogelijke en onmogelijke vergroten wij onze mogelijkheden. Dat wij deze spanningsverhouding, waardoor wij groeien, kunnen ontwikkelen, daarop meen ik komt het aan dat wij ons richten op een doel dat echter zodra wij het benaderen zich nog eenmaal verwijdert"
(Blz 150)
Ernst Bloch ( joods Duitse filosoof) " andere tijd"
- Martijn Plattel, " De rode en de gouden toekomst, de avontuurlijke wijsbegeerte van Ernst Bloch"
- "De tijd als Hoop"
voorkeur voor Marxisme.
Verband tussen denken over de tijd en het denken over een menselijke en rechtvaardige samenleving: Een denken dat met tijd geladen is, toont zich meestal ook menselijk geladen.
Tijd en wereld
- Hans Achterhuis: Utopie. ( anti-globalisering denkers)
(Blz 153)
- Emmanual Levinas, " god, de dood en de tijd" 1996
Hoop is volgens Bloch het meest wezenlijke aspect van de mens, omdat Hoop inspireert om de gebaande raden te verlaten, op onderzoek uit te gaan en zichzelf en de samenleving verder te ontwikkelen" Tijd schept ruimte om tot verandering, verbetering en vooral herinterpretatie van het reeds bestaande te komen. " De utopie die ons verlangen te realiseren wat er Nog niet is"
(Blz 160)
De mens wordt met andere woorden blijvend gedreven door wat hij niet heeft. " activerende onrust van wat ontbreekt" Bloch.
Altijd onvoltooid en per definitie in wording " In tatu Nascendi"
"Ik ben, maar heb mezelf niet, daarom word ik" Bloch
Mense zijn is geen gerealiseerde constitutie, geen aanvaarden fasciteit, maar een substaat van mogelijkheden waarin zijn vervulling moet plaatsvinden.
Daute " Incipit Vita Nova" Nietsche : Metafoor van de tutora, de morgenstond.
(Blz 162)
" De voorafschaduwing van het nog niet gewordene"
In het kunstwerk ligt met andere worden het nieuwe, het Novum op. Als een tipje van de sluiervan het ' nog niet'.
Muziek is meer voelen dan begrijpen.
(Blz 167)
Bloch: Alles wat is, is niet waar. lles wat wij kunnen waarnemen, zien, meten en beheersen, is niet de hele waarheid"
De wortel van de geschiedenis is de scheppende mens, doe de gegevenheden omvormt en eraan voorbij streeft. Dan ontstaat er iets wat in de kindheid van allen gloort, maar waarin nog geen mens geweest is: Thuisland.
- Bloch, Magnum OPus " Das Prinzip Hoffnung" ( over utopisch denken)